Nieodpłatna praca na cele społeczne

Nieodpłatna praca na cele społeczne nazywana jest potocznie „odróbkami”. Polski kodeks karny przewiduje wymierzenie przez sąd kary polegającej na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne.  Kara ta może trwać od 1 miesiąca do dwóch lat w wymiarze od 20 do 40 godzin pracy miesięcznie.

Rola kuratora

Czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary ograniczenia wolności oraz obowiązków nałożonych na skazanego odbywającego tę karę wykonuje sądowy kurator zawodowy. Przy każdym sądzie działa zespół kuratorów, którzy organizują tam prace społeczne. Sąd przesyła odpis wyroku do kuratora.

Sądowy kurator zawodowy w terminie 7 dni od doręczenia wyroku wzywa skazanego do siebie. Kurator poucza go o prawach i obowiązkach oraz konsekwencjach wynikających z uchylania się od odbywania kary. Co ważne, to kurator, a nie sąd określa, po wysłuchaniu skazanego, rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracy, o czym niezwłocznie informuje właściwy organ gminy i podmiot, na rzecz którego będzie wykonywana nieodpłatna praca na cele społeczne.

Przykład:

Pani Karolina została skazana na 5 miesięcy ograniczenia wolności w wymiarze 20 godzin miesięcznie. Sąd nie powiedział jej, jak ma wyglądać odbywanie kary, tylko kazał czekać na informacje od kuratora. Po kilku dniach pani Karolina dostała pocztą wezwanie do stawienia się u kuratora w Chrzanowie przy ul. Grunwaldzkiej 6. Tam po spotkaniu z kuratorem otrzymała informację, że jej zadaniem będzie sprzątnie bunkrów w Trzebini.

Rodzaj zleconych prac

Ponieważ zwykle praca wykonywana jest na rzecz gminy lub podmiotów z nią związanych polega ona najczęściej na sprzątaniu miejsc publicznych, dbaniu o zieleń miejską, wywozie śmieci. Wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne może odbywać się także w dni ustawowo wolne od pracy. Co jeśli nie chcemy wykonywać takich zajęć?

W wypadku gdy skazany:

• nie stawi się na wezwanie kuratora,
• oświadczy sądowemu kuratorowi zawodowemu, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy,
• nie podejmie pracy w wyznaczonym terminie
• w inny sposób uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania ciążących na nim obowiązków

kurator kieruje do sądu wniosek o orzeczenie kary zastępczej. Karą zastępczą jest pozbawienie wolności, czyli więzienie.

Uchylanie się od pracy i kara zastępcza

Jeżeli skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności. W razie gdy skazany wykonał część kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym karze ograniczenia wolności pozostałej do wykonania. Sąd zamienia nieodpłatną pracę na cele społeczne na więzienie przyjmując, że jeden dzień zastępczej kary pozbawienia wolności jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności.

2 dni prac społecznych = 1 dzień więzienia

Przykład:

Pani Karolina otrzymała grafik sprzątania bunkrów, jednak po kilku dniach pracy uznała, że latem woli spędzić czas na działce lub nad Chechłem, niż w zimnych, ciemnych bunkrach. Przestała więc chodzić do pracy, nie odbierała również telefonów od kuratorki. Sądziła, że do tej pracy wróci na jesieni. Po pewnym czasie otrzymała jednak pismo z sądu, że toczy się wobec niej sprawa o zarządzenie zastępczej kary pozbawienia wolności i grozi jej więzienie.

W związku z powyższym istotnym jest pamiętanie o wykonywaniu nałożonych obowiązków oraz w miarę dobry, stały kontakt z kuratorem.

Niemożność wykonywania pracy

Co jednak, jeśli nie możemy wykonywać odróbek z przyczyn obiektywnych? Wtedy musimy skontaktować się ponownie z kuratorem, wyjaśnić przyczyny niemożności wykonywania danej pracy i prosić o zmianę na inną. Zmiana rodzaju, miejsca lub terminu rozpoczęcia pracy może nastąpić na podstawie decyzji sądowego kuratora zawodowego w szczególnie uzasadnionych wypadkach.

Przykład:

Pani Karolina przy sprzątaniu bunkrów nabawiła się zapalenia zatok i była chora przez 2 tygodnie. Po tym czasie zgłosiła się do kuratorki z prośbą o zmianę miejsca pracy na pomoc przy utrzymywaniu zieleni miejskiej. Pani Karolina wyjaśniła kuratorce, że lubi przebywać na słońcu i zajmować się roślinami oraz że na świeżymi powietrzu nie będą cierpiały również jej zatoki. Kuratorka przychyliła się od jej prośby i odtąd pani Karolina pracuje przy nasadzeniach kwiatów.

Osoby zainteresowane poradami w tematyce wykonywania kar zapraszam do kontaktu z Kancelarią.

Z pozostałymi wpisami na temat wykonywania kar można się zapoznać tutaj i tutaj.